1) İyi Huylu Kemik ve Yumuşak Doku Tümörleri (Osteokondrom, Enkondrom, Lipom vb.)

Kısaca:

Çoğu iyi huylu lezyon yavaş büyür ve tesadüfen saptanır; bazıları mekanik yakınma veya kozmetik sorun oluşturabilir.

Tanı:

Röntgen/BT/MR ile lezyonun karakterizasyonu; gerekirse biyopsi ile patolojik doğrulama.

Tedavi:

• İzlem: Semptomsuz ve tipik görünümlü lezyonlarda düzenli klinik–görüntüleme takibi.
• Cerrahi Eksizyon: Ağrı, büyüme, fonksiyon kısıtı veya kırık riski varsa güvenli sınırlarla çıkarım.
• Rekonstrüksiyon: Gerekli olgularda greft/implant uygulamaları ve fonksiyonel rehabilitasyon.

2) Kötü Huylu Kemik ve Yumuşak Doku Tümörleri (Sarkomlar)

Kısaca:

Sarkomlar nadir ancak agresif seyirli olabilir; erken doğru planlama yaşam şansını artırır.

Tanı:

Kontrastlı MR ile yerel yayılım, akciğer BT ile metastaz taraması; biyopsi altın standarttır ve onkolojik prensiplere uygun alınmalıdır.

Tedavi:

• Multidisipliner Plan: Ortopedi onkolojisi, medikal onkoloji, radyasyon onkolojisi ve patoloji ile konsey kararı.
• Cerrahi: Geniş sınırlarla tümör rezeksiyonu; uzuv koruyucu yaklaşımlar önceliklidir.
• Sistemik/Radyoterapi: Histolojiye göre kemoterapi ve/veya radyoterapi protokolleri.
• Rekonstrüksiyon: Endoprotez, allogreft–otogreft ve yumuşak doku onarımları ile fonksiyonun geri kazanımı.

3) Metastatik Kemik Hastalığı

Kısaca:

En sık erişkin kemik tümörleri metastazlardır; ağrı, patolojik kırık ve fonksiyon kaybı ile başvurabilir.

Tanı:

Kaynak tümör araştırması, laboratuvar ve görüntüleme (tarama) ile kapsamlı evreleme; gerektiğinde biyopsi.

Tedavi:

• Ağrı Kontrolü ve Kırık Önleme: Yük kısıtlaması, ortez ve analjezik planlama.
• Cerrahi Stabilizasyon: Kırık riski yüksek veya oluşmuş kırıklarda çivileme/plak–vida ve/veya çimentolama teknikleri.
• Sistemik ve Radyoterapi: Onkoloji ile uyumlu kemik hedefli ajanlar ve bölgesel radyoterapi.
• Rehabilitasyon: Güvenli mobilizasyon ve yaşam kalitesinin artırılması.

4) Osteomiyelit (Kemik Enfeksiyonu) — Akut/Kronik

Kısaca:

Kemik dokusunun enfeksiyonu; travma, cerrahi sonrası veya kan yoluyla gelişebilir. Tedavi edilmezse kronikleşebilir.

Tanı:

Laboratuvar (CRP, ESR, kültür) ve görüntüleme (röntgen, MR); gerekirse biyopsi/kültür ile etkenin saptanması.

Tedavi:

• Antibiyotik: Kültür sonuçlarına göre hedefe yönelik ve yeterli süreli tedavi.
• Cerrahi Debridman: Enfekte/nekrotik dokuların temizliği ve stabilizasyon gereksiniminin değerlendirilmesi.
• Boşluk Yönetimi: Çimento boncuk/spacer ve doku örtüsü; rekonstrüksiyon planlaması.

5) Septik Artrit (Eklem Enfeksiyonu)

Kısaca:

Eklem içine yerleşen enfeksiyon hızla kıkırdak hasarı yapar; erken tanı ve tedavi kritik önemdedir.

Tanı:

Eklem aspirasyonu ile sıvı analizi ve kültür; CRP/ESR; görüntüleme ile eşlik eden durumların değerlendirilmesi.

Tedavi:

• Acil Drenaj: Artrosentez/Artroskopik yıkama–drenaj veya açık cerrahi drenaj.
• Antibiyotik: Kültüre duyarlı tedavi rejimi; klinik ve laboratuvar yanıtına göre süre ayarı.
• Erken Mobilizasyon: Eklem sertliğini önlemek için kontrollü hareket ve rehabilitasyon.

6) Protez (Periprostetik) Eklem Enfeksiyonları (PJI)

Kısaca:

Kalça/diz protezlerinde gelişen enfeksiyonlar kompleks yönetim gerektirir; erken–geç form ayrımı tedaviyi belirler.

Tanı:

Klinik değerlendirme, kan belirteçleri, eklem aspirasyonu ve görüntüleme; mikroorganizmanın saptanması esastır.

Tedavi:

• Debridman ve Parça Değişimi (DAIR): Erken olgularda protez korunarak.
• İki Aşamalı Revizyon: Geç/kronik olgularda protezin çıkarılması, antibiyotikli spacer ve ardından yeniden protezleme.
• Uzun Süreli Antibiyotik: Enfeksiyon eradikasyonu için onaylı protokoller; yakın izlem ve rehabilitasyon.

7) Biyopsi, Evreleme ve Multidisipliner Konsey

Kısaca:

Doğru yerde, doğru teknikle alınan biyopsi; tedavinin başarısı ve cerrahi plan için kritiktir.

Tanı:

Görüntüleme rehberliğinde planlı biyopsi; patoloji ile yakın iletişim ve onkolojik prensiplere uygun evreleme.

Tedavi:

• Konsey Kararı: Tümör ve enfeksiyonlarda kişiye özel, kanıta dayalı tedavi planı.
• Takip Programı: Nüks ve komplikasyonların erken saptanması için yapılandırılmış izlem.
• Hasta Eğitimi: Tedavi süreci, risk–fayda dengesi ve ev programlarının yazılı paylaşımı.

Önemli Not

Yukarıda en sık karşılaşılan bazı hastalıklar hakkında bilgilendirme yapılmıştır. Bu içerik genel bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi, mutlaka hekim muayenesi ve kişiye özel değerlendirme ile planlanmalıdır.