İçeriğe atla 
tendon, kas ve yumuşak doku hastalıkları
Alanlar
tendon, kas ve yumuşak doku hastalıkları
Tendon, kas ve yumuşak doku yapıları; hareketin üretildiği, kuvvetin iletildiği ve eklemlerin korunmasını sağlayan dinamik sistemin temel bileşenleridir.
Aşırı yüklenme, yanlış teknik, ani hız–yön değişimleri ve tekrarlayıcı hareketler bu dokularda ağrı ve işlev kaybına yol açabilir.
Sporcularda görülen zorlanmalar kadar masa başı çalışanlarda postür ve ergonomi kaynaklı sorunlar da sıktır.
Tendinopatiler, bursitler, fasya sorunları, kas yırtıkları ve sinir sıkışmaları; kas–iskelet sistemi yakınmalarının önemli bir bölümünü oluşturur.
Doğru tanı; yakınmanın başlangıcı, tetikleyen aktiviteler ve eşlik eden biyomekanik faktörlerin ayrıntılı analizi ile konur.
Kliniğimizde tedavi planları; ağrıyı azaltmak, dokunun biyolojik iyileşmesini desteklemek ve nüksü önlemek hedefleriyle kişiselleştirilir.
Erken dönemde yükün dozlanması, ödem–ağrı kontrolü ve dokuya yönelik doğru mobilizasyon esastır.
Orta–uzun vadede eksantrik güçlendirme, nöromüsküler kontrol ve hareket paternlerinin iyileştirilmesi kalıcı sonuçlar sağlar.
Seçilmiş olgularda enjeksiyon tedavileri ve rejeneratif yaklaşımlar semptom kontrolüne katkı sağlayabilir.
Cerrahi yaklaşımlar, konservatif tedaviye dirençli ve yapısal hasarın belirgin olduğu durumlar içindir.
Rehabilitasyon; tedavi başarısının sürdürülmesi ve güvenli spora–işe dönüş için vazgeçilmezdir.
tendon, kas ve yumuşak doku hastalıkları tanı ve tedaviler
1) Tendinopatiler (Aşil, Patellar, Tenisçi/Golfçü Dirseği)
Kısaca:
Aşırı yüklenme ve doku kapasitesi arasındaki dengesizlik sonucu gelişir; aktiviteyle artan ağrı, sabah tutukluğu ve hassasiyet tipiktir.
Tanı:
Klinik muayene temel olup, gerektiğinde USG/MR ile tendon kalınlığı, yırtık ve eşlik eden patolojiler değerlendirilir.
Tedavi:
- Konservatif: Eksantrik güçlendirme, germe, yük yönetimi ve biyomekanik düzeltme.
- Destek: Taping/ortez, uygun ayakkabı–tabanlık, şok dalga gibi seçilmiş modaliteler.
- Enjeksiyon: Hedefe yönelik enjeksiyonlar (ör. PRP) uygun hastada; tekrarı sınırlı steroid uygulamaları.
- Cerrahi: Uzamış dirençli olgularda debridman veya onarım; sonrası yapılandırılmış rehabilitasyon.
2) Kas Yaralanmaları ve Yırtıkları
Kısaca:
Ani hızlanma/yavaşlama ve eksantrik yüklerde görülür; çekme anında «cırt» hissi, morarma ve kuvvet kaybı olabilir.
Tanı:
Muayene ile evreleme yapılır; USG erken dönemde, MR ayrıntılı doku planlamasında yol göstericidir.
Tedavi:
- Akut bakım: İlk 48–72 saatte yük sınırlandırma, kompresyon, elevasyon ve kontrollü mobilizasyon.
- Rehabilitasyon: Aşamalı kuvvet–esneklik–nöromüsküler kontrol ve spora dönüş kriterleri.
- Girişimler: Hematom drenajı veya cerrahi onarım (tam kat yırtıklar/seçilmiş vakalar).
3) Bursit ve Sürtünme Sendromları (Subakromiyal, Trokanterik, IT Band Friksiyonu)
Kısaca:
Tekrarlayıcı sürtünme ve yanlış yüklenme sonucu gelişen lokal ağrı ve hassasiyet; belirli hareketlerle şikâyet artar.
Tanı:
Klinik muayene ile tanı konur; gerektiğinde USG ile bursa kalınlığı ve eşlik eden tendon patolojileri değerlendirilir.
Tedavi:
- Konservatif: Aktivite modifikasyonu, germe–güçlendirme ve biyomekanik düzeltme.
- Enjeksiyon: USG eşliğinde bursa içine hedefe yönelik enjeksiyon (tekrar sayısı sınırlı).
- Fizik Modaliteler: Ödem ve ağrı kontrolü için seçilmiş ajanlar; nadiren cerrahi.
4) Sıkışma Nöropatileri (Karpal Tünel, Kubital Tünel vb.)
Kısaca:
Sinirin dar bir kanaldan geçerken basıya uğramasıyla uyuşma, gece artan ağrı ve güçsüzlük gelişebilir.
Tanı:
Muayene manevraları ve sinir iletim çalışmaları ile tanı desteklenir; USG/MR gerekebilir.
Tedavi:
- Konservatif: Atel, ergonomi, aktivite düzeni ve sinir kaydırma egzersizleri.
- Enjeksiyon: Karpal tünelde hedefe yönelik enjeksiyonlar kısa süreli rahatlama sağlayabilir.
- Cerrahi: Dirençli olgularda gevşetme/dekompresyon; yapılandırılmış postoperatif rehabilitasyon.
5) Plantar Fasiit ve Aşil Peritendinit
Kısaca:
Topuk/arka ayakta sabah ilk adımlarda belirgin ağrı ve gün içinde artan hassasiyetle seyreder.
Tanı:
Klinik tanı ön plandadır; USG ile fasya kalınlaşması ve eşlik eden değişiklikler görülebilir.
Tedavi:
- Konservatif: Germe (gastrosoleus–plantar fasya), uygun ayakkabı–tabanlık, yük yönetimi.
- Destek: Taping/gece ateli, şok dalga gibi seçilmiş modaliteler.
- Girişimler: Refrakter olgularda hedefe yönelik enjeksiyon; nadiren cerrahi.
6) Tetik Parmak ve De Quervain Tenosinovit
Kısaca:
Kılıf içinde tendon hareketinin kısıtlanmasına bağlı takılma, kilitlenme ve yerel hassasiyet görülür.
Tanı:
Muayene ile tanı konur; görüntüleme çoğu zaman gerekmez.
Tedavi:
- Konservatif: Aktivite düzeni, ortez/atel ve antiinflamatuvar.
- Enjeksiyon: Kılıf içine hedefe yönelik steroid enjeksiyonu (tekrar sayısı sınırlı).
- Cerrahi: Dirençli olgularda kılıf gevşetme; kısa rehabilitasyonla fonksiyon dönüşü.
7) Morton Nöroma
Kısaca:
Ayak parmakları arasında sinirin kalınlaşmasına bağlı yanıcı ağrı ve uyuşma; dar ayakkabılarla artar.
Tanı:
Muayene ve gerekirse USG/MR ile tanı desteklenir.
Tedavi:
- Konservatif: Geniş burunlu ayakkabı, metatarsal destek ve aktivite düzeni.
- Enjeksiyon: Hedefe yönelik enjeksiyonlar semptom kontrolüne katkı sağlayabilir.
- Cerrahi: Devam eden şikâyetlerde nörom eksizyonu ve kısa süreli rehabilitasyon.
Önemli Not
Yukarıda en sık karşılaşılan bazı hastalıklar hakkında bilgilendirme yapılmıştır. Bu içerik genel bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi, mutlaka hekim muayenesi ve kişiye özel değerlendirme ile planlanmalıdır.